طراحی پلان ویلا

مهمترین بخش طراحی و اجرای ویلا، طراحی پلان ویلا می‌باشد. فاکتور‌های کلیدی طراحی نقشه یا پلان ویلا یا نقشه ویلا بشرح زیر می‌باشد.

• حداکثر استفاده از نور محیط
• حداکثر نزدیکی و ارتباط استفاده کنندگان از ویلا با محیط اطراف و چشم انداز و منظره اطراف ویلا
• جانمایی درست فضاها به نحوی که خللی به آسایش و استفاده ساکنین از ویلا وارد نکند
• اجتناب از ایجاد فضاهای بلااستفاده و غیر کاربردی
• توجه به سطح لوکس بودن و امکانات درخواستی کارفرما و سطح انتظارات وی از ویلای خود
• توجه به اقلیم و آب و هوای منطقه و میزان بارشها در طراحی شیب سقفها
• توجه به بازه تغییر دمای منطقه در فصول مختلف سال و نحوه آفتاب گیر بودن ویلا یا ویلا باغ در تعیین ابعاد پنجره‌ها و استخر فضای باز
• ابعاد مناسب فضاهای داخلی به گونه ای که کاربردی باشد و حداکثر آسایش را برای ساکنین به همراه داشته باشد.

مراحل طراحی پلان ویلا

مرحله اول، جانمایی راه پله و آسانسور

اولین و مهم‌ترین موردی که باید در طراحی پلان ویلا در مورد آن بررسی و تصمیم‌گیری نهایی انجام شود، جانمایی محل سرویس‌پله یا آسانسور در پلان است. در تعیین محل محل سرویس راه پله و آسانسور در پلان باید به نکاتی از قبیل عرض و فرم هندسی زمین، تعداد واحدها در هر یک از طبقات، تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز در سطوح متفاوت زمین مانند همکف و زیرزمین (البته در صورت امکان وجود) و… توجه کرد.
در قدم بعد باید در مورد شکل راه پله و اینکه پلکان ۴ طرفه، ۳ طرفه یا پله ۲ طرفه باشد، تصمیم‌گیری کنیم.

البته که هیچ قانون مشخصی در رابطه با موقعیت کلی راه پله‌ها وجود ندارد و با توجه به فرم، ابعاد زمین، دیگر محدودیت‌های پروژه و خواست کارفرما باید در بهترین موقعیت قرارگیری پله و آسانسور را مشخص کرد، اما عموما بهترین موقعیت راه پله و آسانسور‌ها در پلان ‌های مسکونی، در وسط و مرکز پلان است.

همچنین لازم است یاد آور شویم که انتخاب موقعیت مناسب برای تعیین محل پله در پلان ویلایی، تاثیر مستقیمی‌در کیفیت سایر قسمت‌های ساختمان دارد. مهم‌ترین قسمت‌هایی که از آن تاثیر می‌پذیرند شامل موارد زیر می‌شود:

• طراحی پلان همکف و زیرزمین (در صورت تمایل به داشتن طبقات زیرین)
• پارکینگ و جانمایی محل پارک خودروها در پلان محوطه و پارکینگ
• لابی و سردر اصلی ویلا
• کیفیت فضاها در طراحی داخلی ویلا در طبقات مختلف
• دسترسی‌های داخلی پلان معماری
• نمای ویلا

مرحله دوم، تقسیم‌بندی فضاهای داخلی عمومی‌و خصوصی در پلان ویلا

بعد از مشخص شدن جای راه پله‌ها، باید یک تقسیم‌بندی کلی و تخصیص متراژ موجود در پلان برای هریک از فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه‌خصوصی انجام دهیم. به این اقدام اصطلاحا لکه گذاری پلان معماری نیز گفته می‌شود.

برخلاف اهمیت زیاد این مرحله اما انجام آن اصلا کار دشواری نیست. هر چند اینکار در ویلاها با مساحت زیاد و یا در طراحی‌های مدرن و خاص شاید کمی‌سخت به‌نظر برسد و زمان بیشتری ببرد، اما در یک پلان ویلایی معمولی به‌هیچ‌عنوان کار دشواری نیست.

از آنجا که گفتیم بهترین موقعیت قرار گیری راه پله در وسط پلان است، بر طبق همین یک سمت پلان را به قسمت‌های خصوصی مانند اتاق خواب‌ها و حمام و سمت دیگر پلان را به قسمت‌های عمومی‌و نیمه خصوصی مثل اتاق تلویزیون، نشیمن و آشپزخانه اختصاص می‌دهیم.

در این مرحله شاید نیاز باشد که موقعیت پله‌ها کمی‌جا به جا شود که آن نیز بستگی به خواست کارفرما و مصلحت اندیشی مهندس طراح دارد.

مرحله سوم، مشخص کردن آشپزخانه و ورودی ویلا

بررسی و پیدا کردن بهترین موقعیت برای اجرای آشپزخانه در پلان ویلا یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که تا حد زیادی روی کیفیت طراحی ویلا تأثیر مستقیمی‌میگذارد.

در هنگام طراحی آشپزخانه باید موارد زیر در نظر گرفته شوند:

• آشپزخانه را در موقعیتی باشد که از نور و تهویه مستقیم بهرمند شود.
• بهتر است امکان دسترسی مستقیم به تراس از آشپزخانه داده شود.
• ورودی آشپزخانه نزدیک به درب ورودی ویلا باشد.
• همچنین ضمن حفظ محرمیت آشپزخانه و عدم در معرض دید قرار گرفتن سینک و گاز باید به طور مستقیم با نشیمن و ناهارخوری در ارتباط باشد.
• حداقل مساحت آشپزخانه حدود ۱۰درصد زیربنای مفید کل ویلا است.

مرحله چهارم، تعیین مکان اتاق خواب و سرویس بهداشتی

در این مرحله از طراحی پلان ویلا، باید کمی‌دقت بیشتر به خرج داده شود و تمامی‌حالت‌های مختلف جانمایی اتاق خواب‌ها  بررسی شود که در نهایت بهترین تصمیم را در این مورد اتخاذ شود.

موارد ضروری وجود دارد که حین طراحی اتاق خواب در نظر گرفته می‌شود،

• یکی از اتاق خواب‌ها را نسبت به مساحت بنا، به‌عنواناتاق خواب مستر، بزرگ‌تر از سایر اتاق‌ها طراحی شود به طوری که متراژ آن کمتر از 15 مترمربع نباشد.
• حتما برای اتاق خواب‌ها یک فیلتر ورودی مانند راهرو در نظر گرفته شود و تا درب اتاق‌ها از سایر قسمت‌های ویلا به طور مستقیم قابل مشاهده نباشد.
• همه اتاق خواب‌ها باید دارای کمد دیواری با عمق استاندارد ۶۰ سانتی‌متر باشند و بهتر است عمق یکی از کمدها برای قرارگیری رختخواب ۸۰ یا ۱۰۰ سانتی‌متر درنظر گرفته شود.
• سرویس بهداشتی و حمام نیز باید در نزدیکی اتاق خواب‌ها و دور از دید از قسمت‌های دیگر طراحی شوند.

مرحله پنجم، تعیین محل پارکینگ

ابتدا باید با توجه به شکل پلان طبقات و طراحی پلان پارکینگ، ستون‌گذاری پلان ساختمان را انجام دهیم.

در این مرحله از فرآیند طراحی پلان ویلا ابتدا باید سراغ پارکینگ رفته و بر اساس تعداد و موقعیت قرارگیری ماشین‌ها در پارکینگ، ستون‌گذاری را انجام دهیم. سپس برای ستون گذاری موقعیت قرارگیری این ستون‌ها را در  تیپ طبقات مورد بررسی قرار دهیم.

شاید در این مرحله با توجه به موقعیت قرارگیری ستون‌ها در پلان پارکینگ نیاز باشد تغییرات کوچکی را در طراحی پلان معماری طبقات انجام دهیم.

مرحله ششم، اصلاحات و ریزه‌کاری‌های نهایی مربوط به طراحی داخلی ویلا

در این مرحله تقریبا شکل کلی پلان آماده است، پس سراغ ریزه‌کاری‌ها و موارد مربوط به طراحی داخلی ویلا می‌رویم.

در این قسمت از طراحی پلان علاوه بر طراحی کلی لبه‌های نما ویلا، به مواردی مثل داکت‌های تأسیساتی مورد بررسی قرار میگیرند و داکت‌های تأسیساتی تأثیرگذار در طراحی پلان را هم حتما در پلان معماری نمایش داده میشود.

مرحله هفتم، مبلمان کردن فضاهای داخلی

آخرین اقدامی‌که باید در جهت تکمیل طراحی پلان ویلا انجام دهیم، مبلمان‌کردن اصولی پلان ویلا است. در حین مبلمان‌کردن صحیح و اصولی پلان کمک زیادی می‌شود تا اشکالات طراحی را متوجه شده و اصلاح شوند.

در هنگام مبلمان‌کردن باید به موارد زیر توجه شود:

• حتما از بلوک‌های استاندارد از نظر سایز و ابعاد برای مبلمان استفاده شود.
• به هیچ وجه نباید مقیاس و اندازه بلو‌ک‌های مبلمان استاندارد تغییر داده شود.
• فضاهای داخلی پلان را به‌ نزدیک ترین شکل در واقعیت مبلمان شوند.
• شکل ظاهری مبلمان مخصوص فضاهای مختلف را حفظ شوند.
• در نظر گرفتن فضاهای تنفس در ریزفضا‌های پلان

در این مرحله نیز ممکن است جابجایی‌ها و تغییراتی در جهت بهینه سازی و کارآمدتر شدن فضاهای داخلی پلان با توجه به طراحی داخلی پلان معماری صورت گیرد.

مواردی از قبیل ابعاد مناسب برای اتاق‌های خواب و در نظر گرفتن ابعاد پنجره‌های مناسب و همچنین لحاظ کردن کمدهای دیواری با عمق و ابعاد مناسب برای تک تک اتاق‌های خواب، تعداد، ابعاد و محل سرویس‌های بهداشتی و حمام، جانمایی آشپزخانه و دسترسی به فضای ناهارخوری و نشیمن، ابعاد مناسب نشیمن و توجه به نور و چشم انداز داخلی، ابعاد و موقعیت بالکن و تراس و توجه به چشم انداز مقابل، جانمایی شومینه و باربکیو، محل پارک خودرو و لحاظ نمودن فاصله توقف خودرو تا درب ورودی ویلا، جانمایی آلاچیق و استخر یا آبنمای فضای باز و غیره.

برای طراحی نقشه باغ ویلا، طراحی ویلا باید به گونه ای باشد که با قرار گرفتن ساختمان ویلا در میان باغ، زیبایی هریک بر دیگری غالب نباشد. ویلا و باغ هردو در کنار یکدیگر شخصیت پیدا می‌کنند، بطور کلی طرح ویلا باید به گونه ای باشد که با اتمسفر خارج، بافت گیاهی، طراحی منظر و محوطه سازی منحصر به فرد خود‌هارمونی داشته باشد.
در طراحی باغ ویلا، پس از تعیین نقشه ویلا، روابط بین باغ و ساختمان ویلا با یکدیگر را  باید مشخص کرد. برای مثال برخی در طرح ویلا، با انتقال پیاده رو بین چمن کاری و کاشت که ورودی یک ویلا را از درب جنوبی آن به باغ منتهی می‌کند، این روابط را مشخص می‌کنند. در نقشه باغ ویلای زیر، طرح ساده ضمن حفظ زیبایی هر دو بخش یک باغ ویلا، مرزهای بین آن دو را مشخص می‌کند.

چه عواملی در طراحی پلان ویلا تاثیر گذارند؟

• خواسته‌ها و نیازهای کارفرما
• اندازه ی ابعاد و مساحت زمین
• شکل و فرم کلی سایت پلان و دسترسی‌های بنا
• محدودیت‌ها و شرایط فعلی بنا
• ضوابط و قوانین شهرداری و شهرسازی منطقه
• نوع کاربری بنا (ویلا فلت باشد یا ویلا دوبلکس و یا آپارتمان مسکونی)

پلان طراحی سازه ویلا 

پس از طراحی پلان ویلا یا نقشه ویلا باغ و حصول نقشه ای مطلوب برای ویلا، کار طراحی سازه ویلا توسط مهندس طراح سازه انجام می‌گیرد.
سازه ویلا با مشخصات کامل و واقعی در نرم افزارهای ویژه طراحی ساختمان بارگذاری و مدلسازی شده و با رعایت استانداردها و آیین نامه‌های طراحی ساختمان شبیه سازی زلزله بر روی آن انجام شده و خروجی‌های نرم افزار توسط طراح سازه کنترل شده و نتایج این پروسه طراحی ویلا شامل نقشه‌های سازه از قبیل فونداسیون، ستونها، سقفها، کلیه جزئیات اجرایی برای ساخت سازه ویلا ترسیم می‌گردد.

در پروسه طراحی سازه ویلا مدل‌ سازی و طرح‌ ریزی سازه با ایجاد تصویر ذهنی و اسکیس واقع گرایانه از اولین مراحل طراحی ویلا است. فرایند ترسیم اسکیس یک روش ابتدایی و مقدماتی برای معماران است اما همواره بهترین روش برای نشان دادن تمام آلترناتیو‌ها و طرح‌های پیشنهادی ویلا است، که در نهایت با انجام اصلاحات و افزودن بهترین فرم‌های زیباشناختی سنجیده شده، بهترین فرم و نزدیک ترین حجم ایده آل را برای کارفرمایان ایجاد می‌شود. ترسیم اسکیس معماری از سازه ی ویلا، به خصوص در طراحی ویلا مدرن که از حجم‌های ساده و دور از پیچیدگی ایجاد می‌شود، کمک زیادی به درک معمار از طرح دلخواه کارفرما می‌کند.

پلان حیاط ویلا 

شامل جانمایی ساختمان ویلا، محل پارک خودرو، محل آبنما یا استخر محوطه، محل فضاهای تاسیساتی و یا موتورخانه، سوئیت سرایداری، سرویس بهداشتی محوطه، انباری، سر درب ورودی ویلا، آلاچیق، جانمایی پیاده روها و فضاهای سبز، طراحی فلاورباکسها و دیوار‌های حیاط و نورپردازی‌های محوطه مربوطه است.
از جمله موارد حائز اهمیت در طراحی حیاط ویلا توجه به هماهنگی طراحی با نمای اصلی ساختمان است و اینکه تا جایی که امکان پذیر باشد فضای سبز و طبیعت اطراف دست نخورده باقی بماند; از قطع درختان اجتناب شود و شیب احتمالی زمین حفظ گردد.

.

نمونه طراحی ویلا(طراحی و اجرا) شرکت مدرن ویلا